Tips voor je autobiografie Archieven

Voor wie maak jij je (auto)biografie?

Door Edwin Gitsels / Biografiebureau Dit is je leven - 27/05/2021

Met mijn biografiebureau help ik o.a. mensen die minder dan 10 exemplaren van hun levensverhaal laten drukken. Puur voor intimi: kinderen, kleinkinderen, partner, een paar goede vrienden. Anderen gaan een stap verder en laten er 50 of 100 drukken. Ze verspreiden ze onder al hun familieleden, vrienden en kennissen. Er zijn er ook die hun levensverhaal te koop aanbieden om zoveel mogelijk mensen te bereiken. Het is een belangrijke vraag die vooraf gaat aan het schrijven. Voor wie maak jij je (auto)biografie?

In mijn klantenkring onderscheid ik vier categorieën. Zij die hun levensverhaal vastleggen voor …

…zichzelf
…hun dierbaren, hun familie en vrienden, en dan vooral kinderen en kleinkinderen
…lotgenoten die met dezelfde (gezondheids)problemen te maken krijgen, of zielsverwanten die eenzelfde passie delen
…de hele wereld

1/ Voor wie maak jij je (auto)biografie? Voor jezelf?

Kees ging in 2017 met pensioen. Dat wil zeggen, hij was toen al 70, maar besloot zich eindelijk definitief terug te trekken uit zijn bedrijf en zijn zoon Dave het roer in handen te geven. Hij heeft in zijn leven tot vier keer toe een nieuw bedrijf uit de grond gestampt. De eerste twee gingen failliet, maar het derde heeft hij voor een miljoenenbedrag kunnen verkopen. Het vierde is nu in handen van zijn zoon.

Kees schreef de geschiedenis van zijn leven en zijn bedrijf

Kees heeft zijn hele leven keihard gewerkt en nu is hij tot rust is gekomen. Hij denkt veel na over wat hij allemaal heeft gedaan en meegemaakt. Bij hem is de behoefte ontstaan om alles op te schrijven. Als een manier om inzicht te krijgen in wat er allemaal is gebeurd en waarom. Oorzaak en gevolg. Welke keuzes en beslissingen heeft hij genomen? En welke consequenties hadden ze?

Een nieuwe impuls

Toen hij het af had, liet hij het aan zijn zoon lezen. Kees is geen echte prater, daarom was meer dan de helft van wat hij had opgeschreven voor Dave compleet nieuw . Dave zei: ‘Pa, dit is een fantastisch boek voor onze cliënten! Jouw geschiedenis is de geschiedenis van ons bedrijf, zo mooi en persoonlijk verteld!’

Kees heeft lang geaarzeld. Maar toen ook zijn vrouw zei dat het boek een prachtige manier voor Dave was om het bedrijf een nieuwe impuls te geven, ging hij overstag. Dave liet er 500 drukken en in een jaar tijd steeg de omzet met 30%. Het vertrouwen in het fundament van de onderneming was zo groot bij iedereen die het las, dat de nieuwe klanten als vanzelf binnenstroomden.
Dit wil natuurlijk niet zeggen dat als jij je levensverhaal alleen voor jezelf wilt opschrijven, het pas waardevol en succesvol is als jij ook zulke resultaten als Kees behaalt. Schrijf je het boek voor jezelf, dan is het een succes als het voor jou een succes is. Meer is niet nodig.

2/ Voor wie maak jij je (auto)biografie? Voor je dierbaren?

De 81-jarige Ellen zat tegenover me in de wachtkamer van de huisarts. Ze zei: ‘Ben jij niet die man die biografieën maakt?’ Ze herkende me van een interview met foto dat in ons lokale krantje stond toen ik Dit is je leven net was gestart. We raakten aan de praat. Ze was geïnteresseerd en ik moest inwendig lachen toen ze zei dat ze ooit, als ze de leeftijd ervoor had, ook wel zo’n biografie wilde. Ons gesprek eindigde abrupt toen de dokter haar binnenriep.

Een paar maanden later kwam ik haar op straat tegen. Op opgewekte toon, alsof ze een vakantie-ervaring beschreef, vertelde ze me dat ze vijf minuten nadat ik haar in de wachtkamer had gesproken, te horen had gekregen dat ze ongeneeslijk ziek is. ‘Dus die biografie moet er nu toch maar snel van komen. Ik bel je als ik al mijn andere zaakjes geregeld heb.’

Ellen liet haar levensverhaal schrijven voor haar kleinkinderen

Zo geschiedde. Inmiddels is het boek klaar. Ellen was al opgegeven, maar ze is ijzersterk. Het gaat nog steeds goed met haar. Zij heeft vier jonge kleinkinderen die later kunnen lezen wat zij allemaal heeft meegemaakt in haar leven. Alleen al haar verhalen over haar prille jeugd in de Tweede Wereldoorlog zijn zeer waardevol en indrukwekkend.

De wereld is veranderd

Zoals Ellen heb ik meer cliënten, die aan het eind van hun leven hun verhaal willen nalaten aan de generaties na hen. Wil jij dat ook, of ben je het al aan het doen? Dan betekent dat dat er een aantal dingen uitgelegd moeten worden. De wereld zag er 30, 50, of 75 jaar geleden totaal anders uit. Een beschrijving van de toenmalige maatschappij is essentieel om een en ander goed te kunnen begrijpen. Zeker als je kleinkinderen zich pas over een jaar of 10, als ze de leeftijd ervoor hebben, voor het eerst echt in het boek zullen gaan verdiepen.
Daarom is de vraag ‘Voor wie maak jij je (auto)biografie?’ zo belangrijk. Vraag je steeds af: zal de lezer snappen wat hier gebeurt en waarom het gebeurt?

3/ Voor lotgenoten en zielsverwanten?

Annemarie had mij gevonden via Google. Ze had haar verhaal zelf al opgeschreven, maar was zich er van bewust dat het taalkundig onvoldoende was om uit te brengen. Want dat wilde ze: haar verhaal uitgeven om vrouwen die iets soortgelijks als zij hadden meegemaakt een hart onder de riem te steken. Ze wilde hen steunen door te laten zien dat ze niet de enigen zijn.

Ze stuurde me haar manuscript en ik las het aangrijpende verhaal van een vrouw die door behulpzaam te willen zijn, in een nachtmerrie belandt. Haar nichtje, het dochtertje van haar broer, kon door omstandigheden tijdelijk niet thuis wonen. En dus ving Annemarie het meisje een aantal maanden op.

Toen het nichtje weer naar haar ouders was, werd Annemarie op een dag door de politie gebeld. Er was aangifte gedaan van maandenlang stelselmatig seksueel misbruik van het meisje. De dader zou haar vriend zijn. Of ze voor verhoor naar het bureau kon komen.

Positieve les

De rest van het verhaal kun je zelf lezen, haar boek Lijden in Stilte is inmiddels te koop. Op de achterzijde schrijft ze: ‘Juist nu ik erg ziek ben, heb ik een enorme drive om vrouwen te inspireren om het maximale uit hun leven te halen.’ In de periode dat we aan haar boek werkten, kreeg ze ook nog de diagnose borstkanker. Annemarie heeft het drama dat zich in haar leven heeft afgespeeld, omgedraaid naar een positieve les die ze aan anderen wil doorgeven.

Maar het hoeven niet zulke heftige verhalen te zijn natuurlijk. Ook mooie ervaringen zijn heel waardevol om met anderen te delen. Gemma werkte bijna 40 jaar als stewardess en purser bij de KLM. Ze heeft zoveel gezien en meegemaakt dat ze besloot er een boek over te laten maken. Voor iedereen die in de luchtvaart actief is of is geweest zou het een feest der herkenning zijn. Voor jongere generaties zou het een bron van vermaak en verbazing zijn over hoe de (vlieg)wereld is veranderd sinds de jaren ‘60. Maar helaas, ze heeft het boek alleen voor haar familie en vrienden laten schrijven.

4/ Voor de hele wereld?

Jacqueline (39) is overgevoelig voor door de mens gecreëerde elektromagnetische velden. Dan moet je denken aan elektronische apparatuur, zendmasten, smartphones, en wifi. Alleen in bij wijze van spreken de binnenlanden van Lapland of Australië is de wereld leefbaar voor haar. In Nederland wordt ze geteisterd door tal van fysieke en psychische problemen. Al jarenlang heeft ze last van ontstekingen, darmproblemen, goedaardige tumoren, endometriose, en uitvalsverschijnselen tot aan niet meer kunnen zien en praten aan toe.

Jacqueline wil met haar levensverhaal de wereld vertellen hoe erg elektrostress is

De medische stand weet er geen raad mee: steeds is tegen haar gezegd dat de oorzaak psychisch is, dat het tussen haar oren zit. Langzamerhand is ze dat zelf gaan geloven, totdat ze in oktober 2018 eindelijk ontdekte wat de ware reden is van haar voortdurende malaise. Aanvankelijk is ze opgelucht: als je weet wat je mankeert, kun je er iets aan doen. Maar dan wordt zij zich bewust van de gruwelijke waarheid: er is vrijwel geen stralingsvrije plek meer in ons land. Zij zit gevangen in een caravan in de Brabantse bossen.

Voor Jacqueline is er alles aan gelegen om de hele wereld van de ernst van dit probleem te doordringen. Haar boek is voor iedereen die haar noodkreet maar wil horen, overheden voorop. Maar ook voor de naar schatting 3% van de mensen die in meer of mindere mate aan dezelfde stralingsgevoeligheid lijden is het een steun in de rug om te lezen dat ze niet alleen staan.

“Een schrijver leeft twee keer”

Wat al deze mensen bindt, is dat hun verhaal fascinerend en leerzaam is. Mijn rotsvaste overtuiging is: iedereen heeft een verhaal. Schrijfster Natalie Goldberg tekende in haar klassieker Schrijven vanuit je hart op: ‘Een schrijver leeft twee keer. Eén keer het echte leven en de tweede keer als hij of zij het opschrijft.’ Dat is wat al deze mensen doen.

Je autobiografie schrijven is een verhaal vertellen. En een verhaal vertel je altijd aan iemand. Maak een heldere keuze in wie die iemand is (of wie die mensen zijn) en het zal je enorm helpen in het proces en in je focus.

27 mei 2021/0 Reacties/door Edwin Gitsels

Tips voor je autobiografie

Schrijf zelf je levensverhaal in 8 stappen

Door Edwin Gitsels/Biografiebureau Dit is je leven - 20/05/2021

Denk je erover na om je levensverhaal op te gaan schrijven? Wat een fantastisch plan! Niet alleen is het heerlijk om mee bezig te zijn, het is ook goed voor je mentale en fysieke gezondheid, zo is uit wetenschappelijk onderzoek gebleken. Maar hoe pak je het aan? Om je op weg te helpen heb ik een e-book geschreven: Schrijf je levensverhaal in 8 stappen.

Het schrijven van je autobiografie gaat je veel meer opleveren dan je nu misschien beseft en verwacht.

• Inzicht – Je levensverhaal brengt orde aan in je herinneringen, waardoor je beter doordringt tot de betekenis en de zin van wat je hebt beleefd en geleefd. Wat Steve Jobs ‘connecting the dots’ noemde: je gaat de samenhang van je keuzes en je ervaringen zien.

• Trots – Je bent vervuld van trots op wat je in je leven bereikt hebt. Nu je je ontwikkeling stap voor stap kunt volgen in je levensverhaal, zie je dat je heel ver bent gekomen, dat je veel van je dromen hebt kunnen realiseren door er keihard voor en aan te werken.

• Rust – Je bent eindelijk verlost van dat zeurende gevoel van “waar moet ik beginnen?” Je hebt het resultaat daadwerkelijk in handen: je eigen autobiografie!

• Inspiratie – Je verhaal staat nu op papier zodat de strijd die je hebt geleverd, de moeilijkheden die je hebt overwonnen, de veerkracht die je hebt getoond anderen kan inspireren om de dingen waar zij tegenaan lopen aan te kunnen.

• Waardering – Je wordt overspoeld met enthousiaste en empathische reacties van je lezers die geraakt zijn door je verhaal. Doordat je je kwetsbaar hebt opgesteld heb je ieders aandacht en sympathie gewonnen.

• Duurzaamheid – Voor je ligt het tastbare bewijs: jouw levensverhaal zal straks in de boekenkast van iedereen die jou lief is staan, zodat je tot in lengte van dagen tegen ze kunt blijven spreken.

NOG 6 REDENEN OM JE LEVENSVERHAAL TE SCHRIJVEN

• Dankbaarheid – Door het werken aan je autobiografie realiseer je je nu eens te meer hoeveel je hebt om dankbaar voor te zijn. Wat een rijk leven je hebt geleefd.

• Verdieping – Nu je naasten jouw levensverhaal hebben gelezen, verdiepen de gesprekken die je met hen hebt zich enorm. Ze stellen vragen over wat ze hebben gelezen en voor je het weet heb je het over de wezenlijke dingen van het leven.

• Onsterfelijkheid – Je hebt jezelf onsterfelijk gemaakt doordat er nu een boek is waarin nauwkeurig beschreven staat wie je was, wat je hebt gedaan en beleefd en waar je altijd voor gestaan hebt.

• Bewustwording – Door het herbeleven van je levensloop heb je de verbanden leren inzien van alles wat er gebeurd is. En daarmee ben je weer wat dichter bij het geheim van het bestaan gekomen en heb je zin gekregen om er nieuwe hoofdstukken aan toe te voegen, zoveel mogelijk. Je leeft nu bewuster omdat je beseft dat elke dag deel uitmaakt van het Grote Verhaal.

• Verlichting – Je hebt door het proces van het vastleggen van je levensverhaal leren inzien dat het beeld wat je voor jezelf voor waar had aangenomen, ook heel anders bekeken kan worden. Bijvoorbeeld de overtuiging dat je een zwaar leven hebt gehad, dat is al je dagen donker gaan kleuren. Nu je herinneringen zijn bijgesteld, nu je hebt herontdekt dat er ook heel veel moois en leuks is geweest, is je leven lichter geworden.

• Plezier – Je werkt een paar maanden aan een ontzettend leuk project, waar je veel voldoening van krijgt en waarin je je hele leven nogmaals de revue laat passeren.

SCHRIJVERS LEVEN TWEE KEER

De Amerikaanse schrijfster Natalie Goldberg zei: ‘Schrijvers leven in feite twee keer. Ze leiden hun gewone leven, kleden zich ’s ochtends aan, doen boodschappen, steken de straat over. Maar zij hebben nog een deel dat alles voor de tweede keer meemaakt. Het deel dat gaat zitten om het leven nog een keer te beschouwen en te onderzoeken.’
Ik kan me heel goed voorstellen dat het nu nog ondoenlijk veel werk lijkt om je levensverhaal te schrijven. Een heel boek schrijven, waar moet ik beginnen? Hoeveel tijd kost het wel niet? Waar haal ik die tijd vandaan? Hoe houd ik het vol? Wat als ik me van alles niet meer kan herinneren? Wat doe ik met de moeilijke periodes, kan ik dat niet gewoon overslaan? Kan ik überhaupt wel schrijven?

LEVENSVERHALEN VOOR TELEVISIEPROGRAMMA’S

Daarom heb ik dit e-book geschreven, dat als een kapmes werkt dat je door de ogenschijnlijk ondoordringbare jungle van keuzes helpt. Zo creëer je een pad waarover je rechtstreeks op je doel af kan lopen: je levensverhaal in een boek. Sinds 1996 maak ik levensverhalen voor televisieprogramma’s. Eerst was dat De Show van je Leven, gepresenteerd door Astrid Joosten. Daarvoor deed ik onderzoek naar de levensverhalen van o.a. Boudewijn de Groot, Jos Brink en Sylvia de Leur.

In 1999 kwam daar Wintertijd bij, met Harry de Winter. In dit programma vertelden we de levensverhalen van bekende mensen aan de hand van de muziek waar ze in bepaalde levensfases veel naar luisterden. ‘De soundtrack van het leven’ noemden we dat. In de loop der jaren heb ik zo’n 160 levens bestudeerd en bewerkt voor televisie. Onder hen waren Linda de Mol, André van Duin, Youp van ’t Hek, Paul Witteman, Matthijs van Nieuwkerk en Ilse de Lange.

Over de levens van o.a. deze 16 BN’ers heb ik een tv-programma gemaakt

In 2015 schreef ik samen met Nicole Buch mijn eerste biografie in boekvorm, over televisiemaker en ondernemer Menno Buch. En in 2017 startte ik mijn biografiebureau Dit is je leven. Daarmee help ik mensen die niet beroemd zijn met het vastleggen van hun verhaal. Daarnaast heb ik stapels boeken gelezen over de geschiedenis, de psychologie en de kunst van het schrijven van (auto)biografieën.

De biografie van Menno Buch verscheen in 2015

Al deze kennis en ervaring heb ik in dit e-book gestopt. Met de door mijzelf ontwikkelde BIOSTART© methode, die bestaat uit 8 overzichtelijke stappen, kun je jouw droomwens realiseren. Jouw levensverhaal in een boek! Je kunt het e-book hier gratis downloaden.

20 mei 2021/0 Reacties/door Edwin Gitsels

Tips voor je autobiografie

18 redenen om je autobiografie te schrijven

Door Edwin Gitsels/Biografiebureau Dit is je leven - 20/03/2021

Alle coaches en handboeken zijn het over één ding eens: als je een nieuwe business opzet, bepaal eerst waaróm je doet wat je doet. Waarom dat belangrijk is, lees je in de klassieker van Simon Sinek: Start with why. Ik denk dat dat geldt voor elk project, voor elke onderneming, voor alles waar je je tanden in wilt zetten en je met hart en ziel op wilt storten. Dus ook voor het schrijven van je autobiografie.

Waarom doen we wat we doen? Leren om je in deze vraag te verdiepen kan de geheimen van inspirerend zakendoen ontgrendelen. Je “waarom” is de brandstof voor je bevlogenheid en inspiratie. Het geeft je vleugels in alles wat je onderneemt. Niet alleen zakelijk, maar ook persoonlijk. En wat is er persoonlijker dan een autobiografie? Om je te helpen vaststellen wat jouw “waarom” is, volgt hier een lijstje met 18 redenen om je levensverhaal vast te leggen.

1/Je staat voor een belangrijke, misschien wel levensveranderende beslissing. Je baan opzeggen en voor jezelf beginnen. Een camping beginnen in Roemenië. Een sabbatical nemen om eindelijk die thriller die al jaren in je hoofd zit te gaan schrijven. Een wereldreis maken. Scheiden. Dan kan het heel nuttig zijn om op een rijtje te zetten hoe je leven tot op heden is verlopen. Hoe het een uit het ander is voortgekomen. Connecting the dots, zoals dat heet.

JOUW VERHAAL KAN EEN VERSCHIL MAKEN IN DE WERELD

2/Je ziet dat je (klein)kinderen worden geconfronteerd met dezelfde zaken als jijzelf vroeger, en je wilt ze graag jouw levenslessen doorgeven. ‘Luister naar je hart, niet naar anderen.’ ‘Durf de teugels los te laten, perfectionisme maakt ziek.’ ‘Wees niet bang om te falen. Elke fout is een stap dichter bij je doel.’ Vul zelf maar in.

3/Je hebt ontdekt dat jouw persoonlijke geschiedenis kan helpen om jezelf en anderen meer succes te brengen, maar je zoekt een manier waarop je dat gestalte kan geven.

4/Je hoofd voelt als een zolder vol spullen die je heel graag eens lekker op wilt ruimen, maar je weet niet waar je moet beginnen.

5/Je wilt de balans van je leven opmaken. Er eens rustig voor gaan zitten om te overdenken en te noteren wat er allemaal is gebeurd.

6/Je wilt een verschil maken in de wereld. En je hebt een verhaal te vertellen waarmee je dat wil bewerkstelligen.

JE BENT BANG OM VERGETEN TE WORDEN

7/ Je wilt je beter voelen over jezelf, trots ervaren op je verworvenheden. Het gebeurt maar al te vaak dat we zelf niet in de gaten hebben wat we in ons mars hebben, welke bijzondere talenten we ons eigen gemaakt hebben. Breng je autobiografie naar buiten en je zult verbaasd staan over de bewondering en de bijval die je krijgt.

8/Je wilt je bewuster worden van je identiteit. Wie ben je nou echt? ‘Ik ben Steef’ of ‘ik ben Merel’: nee, dat is je naam. ‘Ik ben fysiotherapeut’ of ‘ik ben musicus’: nee, dat is je beroep. ‘Ik ben vader, dochter, partner van…’ nee, dat is je rol in verhouding tot anderen. ‘Ik ben mijn lichaam.’ Ja, echt? En als je je armen, benen, zelfs je romp weg zou halen, ben je dan niet meer ‘jij’? Wat maakt nou precies uit wie je bent? Toch de optelsom van alles wat je in je leven hebt gedaan, gezegd, ervaren?

18 redenen om je autobiografie te schrijven

Schrijf op wat niet vergeten mag worden – Isabel Allende

9/Je bent op zoek naar zingeving en/of verdieping in je leven. Jouw verhaal is geen Facebook tijdlijn, het is veel meer dan dat.

10/Je hebt moeite met de oppervlakkigheid van onze maatschappij, of van jouw directe omgeving.

11/Je hebt het gevoel dat gesprekken nooit over echte gevoelens gaan, over waar het echt om draait in het leven.

12/Je bent bang dat je een paar jaar na je dood grotendeels vergeten bent, dat niemand meer weet hoe je was, hoe je praatte, waar je voor stond en in geloofde, hoe je stem klonk, wat je lievelingseten was, wat een prachtige verhalen je kon vertellen, hoe je anderen kon troosten, hoe goed je kon luisteren.

JE BENT JE STEEDS MEER VAN BEWUST DAT JE NIET EEUWIG BLIJFT LEVEN

13/Je hebt een zware periode achter de rug die je (symbolisch) af wilt sluiten.

14/Je hebt moeite met hoe de wereld verandert en je wilt een uitgebreid beeld schetsen van een tijd die nooit meer terugkomt.

15/Je bent ziek en je wordt niet meer beter. Je tijd is beperkt en je bent je meer dan ooit bewust van de eindigheid van het leven.

16/Je verbaast je er de laatste tijd steeds vaker over hoe weinig je eigenlijk over je ouders weet, terwijl ze er niet meer zijn om dingen aan ze te kunnen vragen. En je wilt niet dat jouw kinderen hetzelfde overkomt later.

17/En als je ouders er wel nog zijn, besef je je de laatste tijd steeds vaker dat het zomaar ineens voorbij kan zijn.

18/Je houdt enorm van schrijven en er is geen onderwerp dat dichterbij je ligt dan je eigen levensverhaal.

Welke reden ook op jou van toepassing is, als je maar bewust bent van het waarom van je autobiografie. Dat zal je enorm helpen, want dat is de fundering van het hele proces. Zet ‘m op en geniet ervan!

Wil je meer weten over het schrijven van je autobiografie? Neem dan contact met me op, of download mijn e-book ‘Schrijf je levensverhaal in 8 stappen’.

20 maart 2021/0 Reacties/door Edwin Gitsels

Tips voor je autobiografie

Wanneer schrijf je je levensverhaal?

Door Edwin Gitsels / Biografiebureau Dit is je leven - 13/03/2021

De vraag ‘Wanneer schrijf je je levensverhaal?’ is op twee manieren te beantwoorden: 1/ In welke fase van je leven? Waar haal je dan de tijd vandaan? En 2/ Op welke dagen, op welk tijdstip, in welke maand? Hoeveel tijd kost het überhaupt? En de grootste valkuil bij lange termijnplannen: hoe voorkom je uitstelgedrag?

Om met de vraag ‘in welke fase van je leven’ te beginnen: de aanname is dat een biografie hoort bij de laatste jaren van je leven. Als we geen spannende dingen meer verwachten en van achter de geraniums kunnen terugkijken op een al dan niet welbesteed bestaan. Dat is een misvatting. Twee zeer succesvolle biografieën van de laatste jaren zijn die van voetballeeuwin Lieke Martens en vlogster Monica Geuze. Lieke was 25 toen ze haar boek schreef, Monica pas 22. Nu gaat het er niet om dat we allemaal een bestseller moeten scoren, maar het geeft aan dat je al op jonge leeftijd een levensverhaal waard bent. Ook als je geen bekende persoon bent. Er zijn twee voordelen van een biografie op jonge leeftijd. 1/ Je kunt je ouders er een groot plezier mee doen. (De gangbare opvatting is: een biografie is voor (klein)kinderen. Andersom kan net zo goed!) 2/ Je kunt over 10 of 20 jaar teruglezen hoe je vroegere ik naar het leven keek. Zo kun je zien welke ontwikkelingen je hebt doorgemaakt. Uiterst leerzaam èn vermakelijk!

JE AUTOBIOGRAFIE SCHRIJVEN KAN OP ELKE LEEFTIJD

Je autobiografie schrijven kan dus op elke leeftijd. Maar hoeveel tijd kost het schrijven van een boek? Dat hangt van zeer veel factoren af. Zoals: hoeveel pagina’s moet het worden? En hoe bedreven ben je in schrijven? Een andere manier om ernaar te kijken is: wanneer wil je dat het af is?
Ik schrijf momenteel biografieën voor drie cliënten tegelijk. Eén van hen is ernstig ziek, zij heeft niet lang meer te leven. Dat boek moet zo snel mogelijk af. De tweede is al 95 jaar. Als hij de geboorte van het boek nog mee wil maken, kan ik er ook beter niet al te lang over doen. Al is hij van plan 100 te worden, je kunt maar beter het zekere voor het onzekere nemen. En nummer drie gaat over een echtpaar dat in november 50 jaar getrouwd is. Zij krijgen boek over hun leven cadeau van de hele familie. Dat boek moet dus in oktober klaar zijn. Zo heb jij vast ook een datum hebben waarvan je zegt: het zou mooi zijn als het boek er dan is.

SCHRIJVEN IS WERKEN

‘Begin with the end in mind,’ zei Stephen Covey. Vervolgens kun je terug gaan rekenen. Als een boek op 1 november af moet zijn, en je gaat er op 1 mei aan beginnen, dan heb je een half jaar. De eerste twee maanden heb je nodig om informatie te verzamelen, de laatste maand heb je zeker nodig voor de eindredactie, de opmaak en het drukken. Hou je drie maanden over.
Stel, je wilt een boek van 120 pagina’s, met 300 woorden per pagina. Dan heb je een kleine 36.000 woorden te schrijven in drie maanden. Dat is 12.000 woorden per maand, zo’n 3000 woorden per week, 500 woorden per dag, zondagen vrij. Probeer eens uit hoelang je over 500 woorden doet, gemiddeld. Als dat een uur is, moet je dus van maandag tot en met zaterdag elke dag 1 uur schrijftijd inplannen.
Dit klinkt misschien simplistisch, maar schrijven is echt gewoon werk. Gaan zitten en aan de slag gaan. Het romantische beeld van auteurs die wachten op inspiratie en dan in één klap de prachtigste teksten schrijven, bestaat niet.

JE TOEKOMSTIGE ZELF VERSUS JE HUIDIGE ZELF

De beroemde Britse schrijver Anthony Trollope (1815-1882) schreef 65 boeken en twee toneelstukken, en daarnaast nog een stapel korte verhalen, artikelen en brieven. Zijn geheim? Hij mat zijn voortgang in brokjes van een kwartier. Hij nam als doel voor ogen om elke 15 minuten 250 woorden te schrijven. En dat drie uur per dag. Elk kwartier had hij de voldoening van ‘weer 250 woorden af.’ Met als dagelijks resultaat 3 uur x 4 kwartier x 250 woorden = 3000 woorden.

Wat Trollope deed, was een slimme manier om een van de grootste valkuilen van lange-termijn-projecten te ontlopen: uitstelgedrag. Elk mens heeft daar last van, al eeuwenlang. Dat komt omdat ons brein zo is ontworpen dat we onmiddellijke beloningen hoger waarderen dan toekomstige beloningen. Zoals expert in uitstelgedrag James Clear het uitlegt: stel je voor dat je twee zelven hebt. Een Huidig Zelf en een Toekomstig Zelf. Als je doelen voor jezelf stelt, zoals afvallen, een taal leren of een boek schrijven, dan maak je plannen voor je Toekomstige Zelf. Maar alleen je Huidige Zelf kan nu, vandaag actie ondernemen. En je Huidige Zelf houdt van directe opbrengst, niet dat lange-termijn gedoe.

EEN GOED PENSIOEN OF EEN GEWELDIGE JAS

Ons Toekomstige Zelf wil een goed pensioen. Maar ons Huidige Zelf denkt: ik wil op vakantie en ik wil die mooie auto! Ons Toekomstige Zelf wil een autobiografie. Maar ons Huidige Zelf wil uitslapen, Netflix bingewatchen, Facebooken, een appeltaart bakken. En als de deadline zo pijnlijk dichtbij is dat het een probleem wordt van ons Huidige Zelf, dan ondernemen we actie. Als het niet al te laat is.

Daarom hebben wij als mensheid een groot probleem. Want zet 7 miljard van ons op een planeet en zeg: je mag niet meer vliegen of vlees eten, anders wordt het hier bloedheet en stijgt de zee zes meter. Wanneer? Vijftig jaar na je dood! En de Toekomstige Zelf van politici wil misschien best een betere wereld, maar hun Huidige Zelf wil vooral op het pluche blijven zitten. Maar ik dwaal enorm af.

OPKNIPPEN IN KLEINE STUKJES

De truc is om, zoals Trollope, het probleem op te knippen in kleine stukjes en de eerste van die stukjes een deadline mee te geven binnen de belevingswereld van het Huidige Zelf. Ikzelf bijvoorbeeld wil in vier weken tijd een e-book schrijven, ‘Schrijf je autobiografie in 8 stappen.’ Op drie ochtenden in de week heb ik twee uur gepland om tussen de 800 en 1200 woorden te tikken. Trollope doet dat in een uurtje, dus dan moet ik het zeker redden!

Kortom, bedenk een plan. Knip het proces op, en zet de eerste stap voor morgen in je agenda. Dan wordt het een ding van je Huidige Zelf. Daarmee vergroot je de kans dat je over zes maanden je autobiografie af hebt aanzienlijk!

En wil je helemáál zeker weten dat het gaat lukken, gebruik dan mijn e-book Schrijf Je Autobiografie in 8 Stappen als gids.

13 maart 2021/2 Reacties/door Edwin Gitsels

Tips voor je autobiografie

Fotografisch geheugen bestaat niet

Door Edwin Gitsels / Biografiebureau Dit is je leven - 28/09/19

Fotografisch geheugen, het woord zegt het al, is de term voor de eigenschap mentale foto’s te kunnen maken en die tot in detail te kunnen herinneren. Alsof je brein een camera is, zeg maar. Het punt is alleen: fotografisch geheugen bestaat niet. Niet echt.

De Amerikaanse professor in de psychiatrie en geheugenonderzoeker Larry Squire zei dat het geheugen meer te vergelijken is met stukjes van een legpuzzel dan met een foto. ‘We zijn goed in het herinneren van de kern van gebeurtenissen, maar minder goed in het fotografisch herinneren van alle details van een scene in het verleden.’
Met mensen praten over hun verleden, het naar boven halen van zoveel mogelijk details, dat is een essentieel onderdeel van mijn werk als biograaf. En de mate waarin men die details weet te reproduceren verschilt sterk van persoon tot persoon.
Het begint met het moment of de gebeurtenis zelf. Allesbepalend is hoe sterk iemands aandacht was, hoe gefocust op wat er plaatsvond. Maar het heeft ook te maken met hoe goed iemand überhaupt in staat is om dingen te onthouden.

CONTINU IN HET VERLEDEN

In 2005 publiceerde een groep geheugenonderzoekers van de Universiteit van Californië een artikel over een vrouw die ze aanduidden met AJ. Zij kan zich elke dag van haar leven sinds ze 14 jaar was herinneren. Dat werd echter niet gezien als een gave, maar als een afwijking, die de naam hyperthymetisch syndroom kreeg. Want hoe handig zo’n indrukwekkend geheugen ook lijkt, voor AJ was het een ramp. Ze beschreef haar geheugen als ‘non-stop, onbeheersbaar en uitputtend.’ Zonder dat ze er iets aan kan doen raakt ze verdwaald in haar herinneringen, heeft ze moeite om zich op het heden of de toekomst te kunnen concentreren en leeft ze vrijwel continu in het verleden.

Met andere woorden: als je je alles kunt herinneren, word je gek. Daarom is ons geheugen zo handig afgesteld: wat ertoe doet, dat onthoud je. Hopelijk.

ONWAARSCHIJNLIJK VEEL DETAILS

Een goed geheugen is een handig hulpmiddel bij het schrijven van je autobiografie. En sommige mensen hebben een buitengewoon goed geheugen. Een van mijn cliënten, een 83-jarige dame uit Zwolle, weet onwaarschijnlijk veel details uit met name de eerste 30 jaar van haar leven moeiteloos op te lepelen. Maar als ik haar naar bepaalde dingen vraag die ze niet vertelt, wie was erbij, wat had je aan, wat voor weer was het, dan weet ze dat vaak niet meer. Kortom: ze heeft geen foto’s in haar hoofd gemaakt waar ze even naar kan kijken om het te checken.

Mijn eerste wagen. Ik herinner me dit uiteraard niet.

De meeste mensen zijn beter in visuele informatie onthouden dan andere soorten informatie. Niet voor niets luidt het gezegde: een beeld zegt meer dan duizend woorden. En velen herinneren zich gezichten beter dan de namen die erbij horen.

Maar de behoefte aan een fotografisch geheugen is er steeds minder doordat we tegenwoordig allemaal continu alles kunnen vastleggen met onze smart phones. Als je je levensverhaal wilt opschrijven, dan is het een zegen als er veel foto- en videomateriaal is waarmee je je geheugen kunt opfrissen. In die zin hebben jongere generaties het een stuk makkelijker. Mijn Zwolse cliënte heeft vrijwel geen foto’s uit haar jeugd. Ikzelf kan met de foto’s uit de eerste 20 jaar van mijn leven maar nauwelijks een foto-album vullen. Als ik dat vergelijk met de kinderen die nu opgroeien, die hebben de beschikking over zoveel beeldmateriaal dat ze net als AJ elke dag van hun leven kunnen terugkijken. En dan niet sinds hun 14^e jaar, maar vanaf (en soms al tijdens) hun geboorte.

RIJKE INFORMATIEBRON

Maar of je veel hebt of weinig: pak alle foto’s erbij, zet de voicerecorder op je smartphone aan, zoek een plek waar je niet gestoord wordt en vertel hardop wat je op de foto’s ziet. Als dat raar voelt, vraag dan iemand bij wie je je op je gemak voelt om het aan te vertellen. Laat diegene ook doorvragen als hem/haar iets niet duidelijk is of zijn/haar nieuwsgierigheid ergens door getriggerd wordt. Vervolgens typ je die opnamen uit en je hebt een rijke informatiebron voor je boek!

Zij hadden een fabelachtig geheugen:

Bobby Fischer, schaker
Claude Monet, schilder
Vladimir Nabokov, schrijver
Nikola Tesla, uitvinder
Wolfgang Amadeus Mozart, componist

En mijn vrouw. Die onthoudt ook altijd alles…

28 september 2019/0 Reacties/door Edwin Gitsels

Tips voor je autobiografie

Wat is eigenlijk een autobiografie?

Door Edwin Gitsels / Biografiebureau Dit is je leven - 07/08/2019

Het vastleggen van het eigen levensverhaal groeit de laatste jaren enorm in populariteit, maar het is een tijdrovende en bewerkelijke klus. Maar de vraag die eraan vooraf gaat is: wat is een autobiografie precies? En wat is het verschil met memoires?

Een paar gangbare definities van autobiografie:
– een geschreven levensloop van de schrijver zelf
– een episch genre waarbij de schrijver zijn eigen leven beschrijft
– de beschrijving van het eigen leven of delen daarvan
– een terugblik op het eigen leven, waarbij het gaat om de ervaringen en emoties van de schrijver zelf

Laten we de letterlijke betekenis eens ontleden: auto is Grieks voor zelf. Denk maar aan automobiel: vanzelf bewegend (moet je er wel eerst benzine ingooien natuurlijk), of autodidact: iemand die zijn kennis door zelfstudie heeft opgedaan. Bio betekent leven, dat kennen we van biologie en bioscoop. Grafein is Grieks voor schrijven of tekenen. Dus dan kom je uit op ‘zelf je leven schrijven’.

BOEIEND MEESTERWERK

De autobiografie is als genre al heel oud. Algemeen wordt Confessiones (Belijdenissen) van Sint Augustinus uit 426 voor Christus beschouwd als de eerste grote literaire autobiografie. Al werd het toen nog niet zo genoemd; de term kwam pas eind 17^e eeuw in zwang. In Duitsland ontstond de Selbstbiografie, die dezelfde regels als de biografie volgde. Alleen was er één probleem: in een biografie kon je de hoofdpersoon de hemel in prijzen, maar jezelf verheerlijken was onethisch. In de islam was het zelfs een belediging van Allah.
De eerste die erin slaagde om eerlijk en open over zichzelf te schrijven en toch een boeiend meesterwerk af te leveren was Jean-Jacques Rousseau (1712-1778). Zijn boek Confessions, niet geheel toevallig dezelfde titel als Sint Augustinus’ aloude werk, geldt als een triomf. In de 19^e eeuw leverden onder meer Casanova, Benjamin Franklin en P.T. Barnum gevierde en veelgelezen autobiografieën.

Maar in de 20^e eeuw barstte de bom pas echt. Hoogwaardigheidsbekleders als Drees (Zestig jaar levenservaring), Troelstra (Gedenkschriften), Zijlstra (Per slot van rekening), en Wilhelmina (Eenzaam maar niet alleen) maakten de autobiografie tot een eerbiedwaardig genre. Schrijvers benutten hun eigen levenservaringen door er literaire hoogstandjes van te maken. Denk aan Eduard Douwes Dekker (Max Havelaar), Gerard Reve (De Avonden), Jan Wolkers (Terug naar Oegstgeest) en J.J. Voskuil (Het Bureau).

AUTOBIOGRAFIE OF MEMOIRES

‘Ik ben bezig met mijn memoires’, zei een cliënt die zijn autobiografie aan het schrijven was tegen mij. Ik wees hem op het verschil. Memoires gaan meestal over een kortere, belangrijke periode uit iemands leven, terwijl een autobiografie de totale levensloop beschrijft. Memoires zijn vaker beschrijvingen van beroeps gerelateerde ervaringen, terwijl een autobiografie persoonlijker is.

Mij maakt het niet uit hoe je het noemt, de waarde van het vastleggen van je levensverhaal is in alle gevallen hoog. Allereerst is het een manier om beter te leren begrijpen hoe de gebeurtenissen in je leven zich aaneengeregen hebben. ‘Connecting the dots’, zo noemde Steve ‘Apple’ Jobs het. Daarnaast is het voor kinderen en kleinkinderen een schitterend cadeau om het complete verhaal van hun (groot)ouders in de kast te hebben staan en iedere moment te kunnen herlezen.

THERAPEUTISCH EFFECT

In de psychiatrie wordt het levensverhaal ook steeds vaker ingezet. Willemijn Soer schrijft in haar boek Autobiografisch schrijven: ‘Onze herinneringen maken wie we zijn, hoe we ons gedragen, welke emoties in ons opstijgen, welke besluiten we nemen. […] Herinneringen hebben een soort macht, ze zijn in zekere zin ons leven. […] Schrijven is magie, het brengt je herinneringen in samenhang. Schrijven brengt de feiten en gebeurtenissen zo dichtbij dat ze hun geheim bijna prijsgeven. Het geheim van het leven en van de zin en de betekenis ervan.’ Voor mensen die lijden aan depressies kan dit een therapeutisch effect hebben dat de werking van antidepressiva overstijgt. Ook voor ouderen is het een zinvolle bezigheid die veel waarde toevoegt aan (het terugblikken op) hun leven.

Elke keer weer merk ik dat cliënten die ik help met het vastleggen van hun levensverhaal, ofwel door hun eigen tekst te bewerken ofwel doordat ze mij hun verhalen vertellen die ik vervolgens opschrijf, meer geraakt worden door het proces dan ze van tevoren hadden gedacht. Het reflecteren op je eigen leven is een fascinerende onderneming, en ook zeer persoonlijk. ‘Jij weet meer van me dan mijn eigen kinderen,’ zegt de een. ‘Ik moet niet vergeten dat je niet mijn psychiater bent, maar mijn biograaf,’ zegt een ander. Het is voor mij een grote verantwoordelijkheid om zorgvuldig om te gaan met wat mij in vertrouwen verteld wordt. Om samen afwegingen te maken in wat je wel en wat je niet vertelt. Wil je daar meer over weten? Neem dan contact op.

7 augustus 2019/4 Reacties/door Edwin Gitsels